به گزارش فاخته به نقل از دامیران، سندیکای تولیدکنندگان و صادرکنندگان داروهای دامپزشکی یکی از تشکل های تخصصی فعال در حوزه صنعت تولید داروهای دامی است که فعالیت خود را رسما از سال ۱۳۷۹ آغاز کرده و طی هشت دوره رسمی، با جذب حدود ۵۸ عضو، شامل تولیدکنندگان داروهای دامی، خوراک، مکمل و واکسن، به پیگیری خواسته ها و نیازهای صنفی پرداخته است. گفتگوی دامیران با مهندس عزت الله محمدپور، عضو شش دوره هیئت مدیره و دبیر اجرایی سندیکای تولیدکنندگان و صادرکنندگان داروهای دامپزشکی را با هم می خوانیم.

جناب آقای مهندس محمد پور، به نظر شما سال ۱۳۹۹ بر تولید داروهای دامپزشکی چگونه گذشت؟

همه تولیدکنندگان در سال ۹۹ تحت فشار بودند. ما هم جزئی از جامعه هستیم. واقعیت این است که کشور ما برای تامین مواد اولیه تولید دارو، به واردات وابسته است. مشکلات تحریم، بی ثباتی در نرخ ارز، بیماری کرونا که در سطح جهانی باعث بالا رفتن نرخ و افزایش زمان ارسال مواد اولیه ما شد از یک سو، و مشکلات داخلی مانند مالیات و بیمه و هزینه های بانکی، در کنار مقررات دست و پاگیر داخلی، همگی باعث شدند که سال ۹۹ برای ما سال راحتی نباشد.

 
سال ۱۴۰۰ را در بخش داروهای دامپزشکی چگونه پیش بینی می کنید؟

کار ما مستقیما با زیرساخت های سلامت جامعه در ارتباط است. ما تولید داروهای دامپزشکی را برعهده داریم که با سلامت و بهداشت دام مرتبط است. شعار ما در این صنعت این است که دام سالم به جامعه سالم منتهی خواهد شد.

سندیکای تولید کنندگان و صادرکنندگان داروهای دامپزشکی، یکی از سندیکاهای خوب کشور است و ما این افتخار را داریم که به بیش از ۹۰ درصد از نیاز کشور پاسخ می دهیم. در سالهای قبل صادرات خوبی هم داشتیم که متاسفانه با نظر به مشکلاتی که به وجود آمد، ممکن است شاهد از دست رفتن بازار صادرات باشیم.

ما امیدواریم سال ۱۴۰۰ برای تمام صنایع سال بهتری باشد که این تنها در صورت ایجاد ثبات در شرایط اقتصادی کشور امکان پذیر است.
مهمترین موانع در توسعه و تولید داروهای دامپزشکی چیست؟

واردات تولیدات مشابه، یکی از معزلات صنعت ماست. این می طلبد که مسئولین ذی ربط در سازمانهای مرتبط با هدف حمایت از تولید داخل، واردات تولیدات مشابه را ممنوع کنند. این چیز تازه ای نیست و در حوزه های مختلف این ممنوعیت واردات محصولات مشابه تولیدات داخلی، توسط وزارت صمت و بهداشت اعمال شده است.

واردات این قبیل محصولات رقابت را برای تولید کننده داخلی سخت کرده و ایجاد بحران می کند.

محصولات ما هم از نظر کیفی و هم از نظر قیمتی کاملا با تولیدات کشورهای مطرح اروپایی امکان رقابت دارند. به عنوان شاهد موضوع، داروهای تولید ایران در کشورهای همسایه، تقریبا حرف اول را می زند. البته متاسفانه در مواقعی که نرخ دلار دچار نوسان می شود، بی ثباتی قیمت، ما را با چالش مواجه می کند ولی از نظر قیمت تمام شده، محصولات ما کاملا قابل رقابت با رقبای خارجی است.

مشکل دیگر این است که قانونگذاران و دولت‌مردان و در کل مدیران بالادستی، با ایجاد تغییرات سریع و مداوم در تدوین قوانین و مقررات و دستورالعمل ها و بخشنامه ها، باعث سردرگمی تولیدکننده شده و این سردرگمی، گلوگاه اصلی مشکلات صنایع کشور است. اگر یک مدیر تولید کننده هیچ گاه به عناون مثال از ثبات نرخ ارز اطمینان نداشته باشد، امکان محاسبه قیمت تمام شده، قیمت فروش و سایر متغیرهای اساسی تولید را از دست خواهد داد. و این بی ثباتی تنها در نرخ ارز نیست. در قوانین مربوط به گمرک، قیمت گذاری، دارایی و مالیات، بازار عرضه محصولات، همه و همه این عدم ثبات وجود دارد.  این روز به روز باعث کاهش انگیزه و ناامیدی بیشتری در فعالین در صنعت تولید خواهد شد.

    واردات تولیدات مشابه، یکی از معزلات صنعت تولید دارو های دامی است.

گفته می شود که اگر جلوی واردات گرفته شود، انگیزه تولیدکننده داخلی برای اینکه خود را به روز نگاه دارد، کم می شود. نظر شما چیست؟

تولید دارو، موضوعی کاملا علمی و فنی است و شرایط خاص خود را دارد. دو نکته اساسی در این باره وجود دارد. اول اینکه برخی داروهایی که وارد کشور می شوند، تنها اسم تولیدکننده اروپایی را یدک می کشند و نظارت دقیقی بر صحت این ادعا ها نه از طرف سازمان دامپزشکی و نه ازطرف مسئولین بالادستی وجود ندارد. هیچ اثباتی بر این که این داروها از منبع اصیل خود وارد می شوند نیست. بازدیدی صورت نمی گیرد. نکته دوم اینجاست که صحبت ما این نیست که واردات وجود نداشته باشد، وارد کننده باید به تولید کمک کند. اقلام و تکنولوژی جدیدی را که در داخل کشور تولید نمی شوند معرفی کند. ما هم با کمال میل استقبال می کنیم. ولی دارویی که در کشور برفرض، توسط چهل تولیدکننده مختلف تولید می شود، دلیلی ندارد که به میزان کل نیاز کشور از خارج وارد شود. به صورت سنتی، مصرف کنندگان ما در همه سطوح دنبال برند خارجی هستند.

در سالهای قبل واردکنندگان از رانت ارزی نیز استفاده می کردند و ارز ۴۲۰۰ تومانی به جای اینکه آب در آسیاب تولیدکننده بریزد، در خدمت واردات قرار می گرفت. به این طریق مشکلات تولیدکننده، مانند هزینه های تولید، هزینه های سربار، مالیات، نیروی انسانی و غیره نادیده گرفته می شد و مصرف کننده نیز به دلیل همان نگاه سنتیِ تمایل به مصرف کالای خارجی، و گاهی برای بهرمندی از تخفیفاتی که اعمال می شد، به خرید تولیدات داخلی متمایل نبود.

به هر حال مشکلات واردکنندگان به ویژه واردکنندگان محصولات آماده، در مقابل تولیدکنندگان بسیار ناچیز است. آنها با مسائل و مشکلات تولید دست و پنجه نرم نمی کنند.کالایی را ثبت سفارش می کنند، وارد می کنند و در بازار می فروشند، ولی تولید کننده پس از طی مراحل و مشکلات واردات، باید مراحل تولید را طی کند، با ده ها ارگان و سازمان هماهنگ شود. با مشکلات دارایی، فنی، کارگری، برق وغیره روبه رو شود. همه اینها همیشه ما را عقب نگاه می دارد. و در نهایت سود اصلی به جیب واسطه ها واریز می شود.

در حال حاضر مشابه توان تولیدی ما، در هیچ یک از کشورهای منطقه وجود ندارد. ما حتی قابلیت صادرات به اروپا را داریم.
آیا آماری از میزان تولید و مصرف داروهای دامپزشکی و واکسن ها وجود دارد؟ برای توسعه صادرات داروهای دامپزشکی چه کاری شده است؟ میزان صادرات چقدر است؟

آمارهای دقیقی در سازمان دامپزشکی وجود دارد. ما ۹۰ درصد نیاز داخل را تولید می کنیم ولی در مورد صادرات، به دلیل عدم ثبات در متغیرهای تاثیرگذار در قیمت تمام شده و زمان تولید، شریک امنی برای خریداران خارجی خود محسوب نمی شویم. چرا که ممکن است ماهانه به دلیل نوسانات نرخ ارز، ناچار به تغییر نرخ خود باشیم. این  در حالی است که سایر کشور ها حتی تا سه سال متوالی، نرخ خود را تغییر نمی دهند. با این حال کشورهایی مانند عراق، افغانستان، ترکیه، کشورهای عربی، آفریقا، روسیه، بلاروس و اوکراین مقصد صادرات برخی از اعضای ما هستند. ولی به دلیل همان عدم ثبات، به سختی قادر به حفظ مشتریان خارجی خود هستیم. البته که ایجاد مشتری جدید نیز مستلزم صرف وقت و هزینه است و چالش های مربوط به خود را دارد.
میزان یا نسبت مواد اولیه وارداتی و مقدار ارز مورد نیاز مواد اولیه مورد استفاده در داروها و ترکیبات دامپزشکی چقدر است؟

تقریبا حدود ۶۰ درصد مواد اولیه وارداتی است که معادل عددی حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون دلار است. ولی از ۵۰۰ میلیون دلار بیشتر نبوده است. که البته عدد دقیق تر آن در وزارت جهاد موجود است.
پیشرفت تکنولوژی تولید در ۲۰ سال اخیر چگونه بوده است؟

 به جرات می توان گفت اکثر شرکت های ما به بروزترین تکنولوژی تولید دارو در دنیا مجهز هستند. هم از لحاظ بحث GMP  و هم تکنیک های روز دنیا، ماشین آلات، و در کل سخت افزار و نرم افزار ما با دنیا رقابت می کنیم. متخصصین خوبی در صنعت مشغول به کار هستند و ماشین آلات ما نیز طی سالهای گذشته به خوبی به روز شده اند. دارویی در دنیا وجود ندارد که ما امکان تولید آن را در داخل نداشته باشیم. ما به بالاترین تکنولوژی تولید واکسن مجهز شده ایم و انواع واکسنها را تولید می کنیم.

جدیدترین خبرهای حوزه دامپزشکی و صنایع دام و طیور را در کانال تلگرامی فاخته دنبال کنید. (کلیک کنید) 

در صنعت ما افراد بسیار دانشمند، فرهیخته، فنی و متفکر ، دلسوز و پرتلاشی فعالیت می کنند که عمر خود را در این راه گذاشته اند و بنده به نمایندگی از طرف کل صنعت تعهد می دهم که ما توان پاسخگویی به نیاز مملکت را داریم. در صورتی که دخالت های بی مورد برخی دولتمردان سد راه ما نباشد، حتی می توانیم دست به صادرات هم بزنیم. دولت باید بیشتر بر کار ما نظارت داشته باشد تا دخالت. و البته تامین ثبات هم عامل بسیار مهم و تاثیر گذاری است که پیشتر در مورد آن صحبت کردم.
علی المجموع ارز ۴۲۰۰ برای بخش تولید داروهای دامپزشکی چگونه بود؟ نعمت بود یا نقمت؟

اصلا چیز خوبی نبود. ارز دولتی مشکلات زیادی  ایجاد کرد. ارز دو نرخی ایجاد رانت می کند و آخرین گروهی که امکان استفاده از این امتیاز را دارند، تولیدکنندگان هستند. این به ضرر ماست. چرا که ارز دولتی به جای اینکه در اختیار تولید قرار بگیرد در اختیار واردات محصول ساخته شده قرار گرفته بود.

واقعی شدن نرخ ارز باعث واقعی شدن نرخ دارو می شد و مصرف روال درست خود را پیدا می کرد. ارز کمتری از مملکت خارج می‌شد و با رانت و رانت خواری مقابله می شد. تولید کننده واقعی در چرخه باقی می ماند و در یک رقابت سالم رشد و بالندگی پیدا می کرد. به هر حال به اعتراف همه بزرگان صنعت و اقتصاد ارز دو نرخی به ضرر اثتصاد کشور است.
سندیکا چه همکاری هایی با سازمان دامپزشکی و وزارت جهاد و وزارت صمت داشته و دارد؟ مجموعا از سطح و نحوه تعامل ها با این ادارات راضی هستید؟

رابطه ما با سازمان دامپزشکی بسیار خوب و تنگاتنگ است. مسئولین سازمان دامپزشکی، ما را عضوی از خودشان می دانند. در خیلی از جلسات و کمیسیون ها دعوت شده و مورد مشورت قرار می گیریم. طبیعتاً ارتباط ما با وزارت جهاد و وزارت صمت به دلیل عدم ارتباط کاری محدود است. البته با سازمان حمایت که زیرمجموعه وزارت صمت است، ارتباط داریم که همکاری خوبی دارند و تلاش می کنند که تولید را مورد حمایت قرار دهند.

    اگر یک مدیر تولید کننده هیچ گاه به عناون مثال از ثبات نرخ ارز اطمینان نداشته باشد، امکان محاسبه قیمت تمام شده، قیمت فروش و سایر متغیرهای اساسی تولید را از دست خواهد داد. و این بی ثباتی تنها در نرخ ارز نیست. در قوانین مربوط به گمرک، قیمت گذاری، دارایی و مالیات، بازار عرضه محصولات، همه و همه این عدم ثبات وجود دارد.  این روز به روز باعث کاهش انگیزه و ناامیدی بیشتری در فعالین در صنعت تولید خواهد شد.

برنامه های سندیکا در سال ۱۴۰۰ چیست؟

جلوگیری از واردات تولیدات مشابه، بحث مالیات بر ارزش افزوده، بازنگری و تسهیل قوانین صادرات در دستور پیگیری سندیکا قرار دارند. در کنار آن، سندیکا روزانه مشکلات اعضا را پیگیری می کند و تا جایی که امکان دارد و در حد بردی که سندیکا دارد، پیش می برد.
انتخابات هیئت مدیره سندیکا چه زمانی خواهد بود؟

سال گذشته انتخابات دور جدید هیئت مدیره سندیکا انجام شد. بنابراین انتخابات بعدی دوسال بعد انجام خواهد شد.
اگر قرار باشد از هر یک از سازمان های فوق دو درخواست در جهت شعار سال رهبری داشته باشید چه هستند؟

تنها خواسته تولید کنندگان از دولت های مختلف، ایجاد ثبات است.مهم نیست که نرخ ارز افزایش پیدا کند یا کاهش. ما تنها طالب ثباتی هستیم که بتوانیم در بستر آن برنامه ریزی کنیم.  به عنوان مثال ما وقتی می توانیم بازارهای صادراتی خود را حفظ کنیم، که بتوانیم به تعهدات خود در قبال خریدار پایبند بمانیم‌. اگر ظرف مدت کوتاهی، قیمت های ما دچار نوسان شود و یا میزان محصول آماده صادرات ما دستخوش تغییر شود، مشتری خارجی اطمینان خود را به ما از دست خواهد داد. پس خواسته اصلی ما از دولت ، ایجاد ثبات است.

مشکل دیگر ما این است که خیلی از دوستان ما در وزارتخانه ها و ارگانها ، کارشناسان دلسوزی هستند ولی تولیدکننده نیستند. یعنی از نزدیک مشکلات تولید کننده را لمس نکرده اند. واقعیت این است که مشکلات باید از زبان تولیدکنندگان بیان، و راه حل های مناسب را ارائه شود.
آیا در پیگیری مشکلات صنفی با خلاء قانونی خاصی نیز مواجه بوده اید؟

بحث ما به التفاوتهای ارزی مشکل خلاء قانونی ماست. ما کالا را با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد کرده و با ارز دولتی نیز فروخته ایم. بانک مرکزی یا ستاد تنظیم بازار بعد ازچهارماه بخشنامه ای صادر کردند و از ما بابت ۴ ماه قبل از آن ما به التفاوت خواسته اند وهیچ کس نیز در این مورد پاسخگو نیست. در حال حاضر این پرونده را در دیوان پیگیری می کنیم. عدم اصلاح این بخشنامه، باعث فلج شدن تولیدکننده خواهد شد. من به عنوان تولید کننده اگر این آگاهی را داشتم که بعد از ورود یک کالا، قرار است که چهار برابر ما به التفاوت بپردازم، برای واردات آن برنامه ریزی نمی کردم و یا فقط به اندازه نقدینگی خودم اقدام به واردات می کردم.

به هر حال خلاء های قانونی زیادی وجود دارد. ما صنعتی هستیم که زیرساخت سلامت جامعه را تامین می کنیم. مالیات بر ارزش افزوده روی تولید محصولات دارویی دامی، یکی دیگر از مشکلات قانونی ماست. به مواد ساخته شده وارداتی مالیات بر ارزش افزوده تعلق نمی گیرد در حالی که ما باید در حالی  این ارزش افزوده را پرداخت کنیم که نمی توانیم این مبلغ را از طریق مصرف کننده جبران کنیم، چرا که به دارو مالیات بر ارزش افزوده تعلق نمی گیرد. ما پیگیری این موضوع را به مجلس هم کشانده ایم ولی هنوز به نتیجه مناسبی دست پیدا نکرده ایم. صحبت ما عدم پرداخت مالیات بر ارزش افزوده نیست. صحبت ما این است که این مالیات باید به تمام چرخه اعمال شود.

مورد دیگر قوانین پولی و بانکی است. با توجه به مشکلات جامعه، اغلب تولیدکنندگان مشکل نقدینگی و سرمایه در گردش دارند و بانکها هم روال کار خود را دارند که این نیز چالش دیگری برای درگیری ماست. امیدواریم که دولت جدید مشکلات را حل کند.