فاخته- پس از پایه گذاری و تاسیس مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران توسط جهاد دانشگاهی در سال ۱۳۸۶، این مرکز در سال ۱۳۹۳ در راستای ماده واحده تعیین مناسبت های تقویم رسمی کشور روز پانزدهم فروردین ماه را به عنوان " روز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی " پیشنهاد که در جلسه ۷۵۱ شهریور همین سال به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید و از سال ۱۳۹۴ در تقویم مناسبت های ملی کشور ثبت و اجرایی شد.
ذخایر ژنتیکی و زیستی بومی ایران (Gene Pool)گنجینه ای بس ارزشمند و یک ثروت ملی جانوری ، گیاهی، میکروارگانیسم ها و پایه گذار بیوتکنولوژی بومی با استفاده از تکنیک و روش های فناوری زیستی در راستای روز جهانی تنوع زیستی در اول خرداد ماه هر سال است که فرهنگ سازی و حفظ و حراست از این استخر ژنی جانوری و گیاهی وظیفه همگان می باشد.
به مناسبت این روز سری به روستای زیبای " دیزآبادبالا" ی استان خراسان رضوی در ۷۵ کیلومتری مشهد مقدس زده که در بدو ورود به این روستا با یک نماد تحسین برانگیز" DNA " موسوم به دبل هلیکس دکتر واتسون و دکتر گریک دانشمندان کاشف نوار رشته ای دزوکسی نوکلووتید اسید و برندگان جایزه نوبل ژنتیک پزشکی در دهه ۷۰ میلادی روبرو می شویم که در بالای آن لانه کبوتر و یک نماد قلم به چشم می خورد که نشانه علم روز، حفاظت از پرندگان مانند کبوتران، باسوادی و اهتمام اهالی شریف این روستا به نهادینه کردن و حفاظت از تنوع زیستی منطقه است که از سال ۱۳۱۲ که نخستین مدرسه روستا به نام ناصرخسرو در آنجا تاسیس و در سال ۱۳۴۸ توسط یونسکو به عنوان روستایی که صد در صد ساکنان آن باسواد هستند ثبت جهانی شده است که موجب افتخار ملی در عرصه های جهانی است.
این روستا پس از روستای ماسوله گیلان از معروفترین روستاهای پلکانی ایران است که با توجه به نماد یا اِلِمان "DNA " واقع در تپه روستا بیانگر این حقیقت است که در ژن این اهالی توجه به علم و ذخایر ژنتیکی و زیستی و رعایت حفظ و نگهداری محیط زیست از نسلی به نسل دیگر تاکنون پابرجا بوده است.
«تولید محصولات ارگانیک این روستا زبانزد عام و خاص است که پای گردشگران زیست بوم های روستایی را به این منطقه کشانیده و از همه جالب تر نصب یک تابلوی بزرگ فلزی در بدو ورود به روستا است که برروی آن نوشته شده است:《مبادا شکار؛ مبادا تبر بر درخت و بهار، محیط و زمین را نکو پاک دار.»
روستای دیزآباد بالا در جاده نیشابور و ۱۳ کیلومتر پس از کاروانسرای فخر داوود بر دامنه های رشته کوه بینالود به صورت شرق و غربی به نام دیزآباد بالا و پایین معروف بوده که در هر استخر سیمانی و خاکی ذخیره آب دو منظوره کشاورزی آن تکه هایی از چوب بر آب شناور است که که پرندگان در زمان نوشیدن آب راحت باشند و در استخر خفه نشوند و این کار مانا و دیرپای اهالی این روستاست که بسیار زیبا و با شکوه است.
روز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی را گرامی داشته و به دست اندرکاران و فرهنگ سازان حفظ و حراست از این گنجینه های خدادادی تبریک گفته که در ادامه با استفاده از بیوتکنولوژی به توسعه پایدار این ثروت ارزشمند و بومی کشور و تکثیر انبوه ژنوم و به ویژه میکروارگانیسم های مفید کمک نماییم.

علیرضا کیهان پور
مشاور عالی رسانه ای فاخته نیوز