فاخته- در خصوص رشته های پیرادامپزشکی به نظر می رسد توسعه آن بیشتر، به قول زبان شناسان و اهالی ادبیات، گرته برداری ناقص و یا سطحی از رشته هایی چون علوم پزشکی و ایجاد شبکه های عملیاتی پیراپزشکان در امور کلینیکی و پاراکلینیکی باشد، حال آ‌ن‌که این موضوع، به جای گره گشایی از مشکلات موجود در دامپزشکی و دامپروری خود منجر به تقاطعی سردر گم و تنش افزا در مسیر اعتلای صنعت دامپروری و مهمتر از همه ضربه پذیر شدن سلامت عمومی و سلامت دامی کشور گردیده است.

با توجه به شرایط حاکم بر سیستم درمانی کشور به ویژه باورها و عملکرد مراکز پرورش و همچنین محدودیت های گریز ناپذیر این مراکز، نمی توان گستره کاری وسیعی را برای به کارگیری پیرادامپزشکان به ویژه در حوزه درمان متصور شد، از این رو علاوه بر به حاشیه رانده شدن ماهیت عملیاتی این بخش از دامپزشکی شاهد تعارض کاری بین دامپزشکان و پیرا دامپزشکان، مانند ورود به حوزه درمان توسط پیرادامپزشکان هستیم.

در حال حاضر شاید تنها فعالیت پیرادامپزشکان در عرصه نظارت بهداشتی دامپزشکی را بدون حاشیه، موثر و پیشرو دانست در حالی که در حوزه های دیگر به ویژه حوزه دارو و درمان این قشر تحصیل کرده یا به حاشیه رانده شده و یا بخش اندکی جذب بازار کار قانونی می گردند. حضور واکسیناتورهای فاقد پروانه قانونی کار علاوه بر آنکه به بروز مسیرهای غیرقانونی تهیه و توزیع واکسن کمک می نماید، با توجه به دخالت این گروه از افراد در امور درمانی، سلامت جمعیت دامی و به ویژه جامعه انسانی با مخاطره روبرو خواهد شد. از دیگر سوی توسعه دانشکده های دامپزشکی بدون ایجاد زیرساخت لازم در جهت جذب فارغ التحصیلان بر این معضل می افزاید.

  از منظر دیگر، با توجه به عدم استقلال شخصیت حقوقی پبرادامپزشکان به ویژه علوم آزمایشگاهی دامپزشکی در فعالیت مستقل با توجه به قوانین جاری، و همانگونه که ذکر گردید شرایط حاکم بر درمان دامپزشکی و فعالیتهای پاراکلینیکی،  به ویژه از نظر اقتصادی ، بازدهی این گروه از همکاران در بخش آزمایشگاهها چنان که شایسته شخصیت ایشان است بروز نمی نماید، به نحوی که فارغ التحصیلان این رشته در امور آزمایشگاهی عملا در حاشیه قرار میگیرند و این معضل به ویژه در شهرستانهای دارای محدودیت جمعیت دامی و یا شهرهای کم برخوردار که دامپزشکان تمایلی به ایجاد آزمایشگاه ندارند نمود بیشتری یافته و عملا همکاران فارغ التحصیل علوم آزمایشگاهی دامپزشکی امکان فعالیت مستقل نخواهند داشت و ایجاد آزمایشگاهی به مسئولیت فنی دامپزشک نیز در شرایط موجود فاقد صرفه اقتصادی است.

در حوزه مسئولیت بهداشتی، شرایط برای این گروه از همکاران کمی متعادل تر و قابل قبول‌تر می نماید ولی متاسفانه گاهی به نظر می رسد تداخل امور اقتصادی جهت تعیین محل فعالیت پیرادامپزشکان، در جهت کاهش حقوق و دستمزد، ﺷﺄن انسانی این همکاران را زیر سوال می برد، و از این رو جهت حفظ جایگاه حقوقی و شخصیتی پیرادامپزشکان خالی بودن جای یک آیین نامه و دستورالعمل متحد الشکل و لازم الاجرا توسط سازمان دامپزشکی و نظام دامپزشکی جهت تعیین تناسب سطح کارگاه‌ها و همکاران مشهود است، تا وحدت رویه در به کارگیری پیرادامپزشکان را در کسوت ناظرین بهداشتی شاهد باشیم.

نکته مهم دیگر در حوزه واکسیناسیون و امور مرتبط با درمان آنچه جایگاه پیرادامپزشکان را متزلزل می کند دخالت و البته تداخل کاری و ورود افراد متفرقه به ویژه دامپروران به حوزه کاری این همکاران در کلیه امور تیمارداری و اجرای دستورالعملهای دامپزشکان در پروسه درمانی دام است. متاسفانه نوعی تداخل و یا تضارب بین سازمانی و عدم تفاهم و توافق قانونی و مستدل و نظارت مداوم منجر به تداخل کاری و تزلزل جایگاه پیرادامپزشکان گردیده است .

به نظر می رسد بیشترین منفعت و بازخورد ناشی از وجود خیل عظیم فارغ التحصیلان پیرادامپزشک به ویژه در بعد اقتصادی، گردش مالی ناشی از هزینه های متعدد این گروه از همکاران در الزام به دریافت کد نظام دامپزشکی، پرداختهای متعدد دریافت عدم سوپیشینه جهت دریافت پروانه اشتغال و ... باشد و گرنه متاسفانه این مسیر برای همکاران بازخورد مناسب و متناسب نداشته است.

دکتر کامران شماعی

دامپزشک

عضو شورای سیاستگذاری ماهنامه فاخته