یادداشت؛ علیرضا کیهان پور: ۱۵ مهر ماه "روز ملّی روستا و عشایر" رنگ، روح موسیقی بومی و کوچ رنگین کمانی با طعم ماهی قزل آلا

 فاخته- حدود ۳۰ سال پیش طی چند سفر و ماموریت موظف اداری از تهران به سوی منطقه و دریاچه زیبای گهررود لرستان "زادگاه ماهی بومی و منحصر به فرد قزل آلای خال قرمز" در جاده فوق العاده صعب العبور کوهستانی به منظور بررسی آغاز احداث نخستین مزرعه تجمعی پرورش ماهی قزل آلا برای عشایر نیمه کوچروی منطقه "الیگودرز و دورود" استان لرستان سفر ۵ روزه ای را در معیت تعدادی از همکارانم آغاز و شامگاهان هر روز در "هتل شهرداری شهرستان دورود" طی جلساتی توسط کارشناسان و صاحب نظران ابعاد توسعه، مهندسی آبزیان، طراحی الگویی، احداث، تکثیر و پرورش، آموزش و ترویج، تغذیه و بهداشت و اعتبارات مورد نیاز ساخت و بهره برداری استخرهای مجتمع های پرورش ماهی قزل آلای( ماهیان سردآبی) 《گهررود، چم شید و مور زرّین مناطق عشایری دیار فلک الافلک》 مورد بحث و واکاوی قرار می گرفت.

این پروژه یا پروژه هایی از این دست برای ساماندهی عشایر نیمه کوچکرو به منظور ساکن شدن در منطقه، درآمدزایی مضاعف، ترویج، تکثیر و پرورش ماهیان سردآبی، تامین بخشی از پروتئین سفید سالم به عنوان "غذای سلامتی" و به ویژه محرومیت زدایی و اشتغال زایی در آن هنگامه و دوران پس از دفاع مقدس و نیاز کشور به سازندگی و فعالیت های شبانه روزی توسط کارشناسان و مدیران جوان و پرتلاش "شرکت سهامی شیلات ایران پیشین" و اداره کل شیلات استان لرستان نقطه عطفی در ارائه خدمات بی منّت و صادقانه برای روستائیان و به ویژه ایلات و عشایر شریف، نجیب و محروم استان لرستان محسوب می شد که در "تقدیری شگرف و طبق مشیعت الهی نگارنده هم سهم ناچیزی در پروسه این پروژه" در دهه ۱۳۷۰ در دایره خدمتگزاری ام در عرصه نگارش و مستند سازی رقم خورد که اینک حاصل آن فعالیت ها که تولید و تناژ نسبتا مطلوبی از ماهی قزل آلا پس از بهره برداری در این سه مجتمع است موجب مباهات و بهره مندی بهره وران بوده که شاید به عنوان یک فرآیند اثربخش و ردّ پای تصمیمات کارشناسان در تاریخ عشایر و سرزمین سلحشوران لرستان به مانند راه آهن تهران به جنوب به ویژه در منطقه " پُل تَله زَنگ" و ایستگاه رویایی و زیبای " بِیشه " نزدیکی شهرستان "دورود" یا به عبارتی در جوار نگین آبی فام و بر فراز " اُشترانکوه " و همسایگی "دریاچه های بزرگ و کوچک گهررود" باشد که جاذبه های گردشگری بی نظیر و مسحورانه دریاچه ها ، ماهیگیری تفریحی مسوولانه و مجوزدار ماهی فوق العاده زیبای قزل آلای خال قرمز هر ساله سبب جذب بومگردان داخلی و بین المللی به این منطقه بکر و با طبیعت سرشار از شاهکار خلقت و تحت حفاظت سازمان محیط زیست کشور و استان خاطره تلخ بی توجهی تنوع زیستی آن را در گذشته های دور به دست فراموشی نسبی سپرده است که در این برهه از زمان نیز باید به خوبی و مسوولانه حراست و محافظت شود.
در باب روستا نیز آنچه مبّرهن و مبّرز است، نگارنده با قریب ۸۰۰ بازدید میدانی روستایی از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب کشور(با مستندات رسانه ای به قلم اینجانب) بر این اعتقاد است که طرح جامع و فراگیر " توسعه متوازن و متقارن " با تکیه بر "پراکنش های بومی و غیرمتمرکز" و با توجه به آمایش سرزمین و تعیین الگوهای نوع تولیدات روستایی شامل فرش، گلیم، بومگردی ، برگزاری جشنواره های غذا، مراسم شکرانه به بار نشستن محصولات گیاهی و جانوری شاخص منطقه ای، دام سبک و سنگین و طیور، مراتع، طبیعت درمانی در مناطق ییلاقی و قشلاقی، گردشگری مسوولانه روستایی و...‌نباید فقط محدود به "روز ملّی روستا و عشایر" در تقویم رسمی کشور در ۱۵ مهرماه هر سال باشد زیرا ظرفیت های نهان و آشکار روستاها در بستر توجه به " مولفه های امنیت غذایی و تغذیه ای کشور " این قابلیت را دارد که مانند زمان پیشینه " پیشران و آوانگارد تولیدات آینده بیش از ۲۰۰ میلیون تن محصولات در راستای کشاورزی و تامین غذای مصرف کنندگان و جامعه هدف" با نگاه به بازار داخلی، صادرات، اشتغال زایی، پیشرفت لکه های کمتر توسعه یافته پهنه روستایی، ارزآوری، جلوگیری از مهاجرت بی رویه به شهرها و اتراق گاه مطلوب برای پناه بردن موقت به دامان آب و هوای پاک روستاها در هنگامه اپیدمی بیماری بزرگ قرن مانند "کرونا" و "دلتا" باشد که طی حدود سه سال اخیر یعنی ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۱ روستاها پناه و مامن کودکان و به ویژه میانسالان و سالمندان شهری بودند.

پانزدهم مهرماه 《روز ملّی روستا و عشایر》 بر همگان به ویژه روستائیان و عشایر نجیب، نیکنام و تلاشگر "بخش امنیت غذایی کشور" فرخنده و مبارک باد و امید آن که در برنامه هفتم توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشور شاهد افزایش بهره وری و ارتقای بیشتر جایگاه تولید این بخش مولّد و موثر در تمامی ابعاد و استاندارهای الزام آور رشد کمّی و کیفی باشیم.

علیرضا کیهان پور
تحلیلگر بخش امنیت غذایی