فاخته- با سرد شدن و برودت هوا اشتیاق به مصرف ماهی و سایر آبزیان و تقاضای بازار و عرضه آن افزایش یافته و برحسب یک عادت البته اشتباه از نکته نظر ذائقه و باورمندی برخی به ویژه میانسالان و پیرسالان که در ۶ ماهه نخست سال و به ویژه تابستان ماهی مصرف نمی کنند در ۶ ماهه دوم سال و به ویژه در زمستان گرایش به خرید و مصرف آبزیان بیشتر از فصول دیگر اما به طور نسبی و نه مطلق را در بازار عرضه و سفره خانوار شاهد هستیم.
در ۵۰ سال گذشته از آنجا که فقط عرضه ماهی و سایر آبزیان بیشتر از سواحل جنوب و شمال به سایر نقاط کشور حمل شده و بیشتر هم به دلیل فواصل طولانی مراکز صید به بازار هدف مصرف به شیوه منجمد و یخ زده عرضه محصولات پروتئینی سفید صورت می گرفت که احتمال تازه خوری کمتر و احتمال فساد نعشی ماهی به دلیل امکانات کم فریز کردن و حمل و نقل بهینه و مطلوب و اندک بودن مراکز بهداشتی عرضه انواع آبزیان و اُفت وزن آبزیان تا زمان رسیدن به مراکز استان های غیر ساحلی و به عنوان مثال در تهران و پیمایش هزاران کیلومتر حمل و نقل آبزیان( البته در صورت شرایط طبیعی و رخ ندادن معطلی جاده ای) کاهش کیفیت، مزه و عدم تمایل اکثریت مصرف کنندگان به محصولات منجمد حتی در مورد گوشت قرمز و مرغ یخ زده را به دنبال داشت تحکیم آن باور و عادت مصرف بود که هم اینک درست نقطه مقابل آن به دلیل پرورش ماهی قزل آلا، کپور، فیتوفاک، آمور، بیگ هد(سَر گُنده)، فیل ماهی، اوزون برون در مزارع پرورش ماهیان سردآبی، گرم آبی و خاویاری، نظارت بهداشتی دامپزشکی، حمل و نقل بهینه، کارخانجات تولید یخ به صورت خشک، قالبی و پودر ،آبزیان و عرضه آن در مراکز دارای شناسه بهداشتی، نظارتی، مُمّیزی، کیفیت و...طی فرآیند مرکز تولید به بازار موجب آسوده گی مصرف کنندگان و حتی در سایر فصول سال به نسبت سالیان دور که در بالا به آن اشاره شد و ارتقای مصرف متوسط سرانه انواع آبزیان حلال گوشت در داخل کشور شده است.
اوایل سال ۱۳۵۸ در کشور حدود ۱۱۰ هزار تُن تولید انواع آبزیان با محوریت استحصال در سواحل دریایی کشور با متوسط سرانه مصرف حدود یک کیلوگرم بود که مبیّن مدعای فوق در ۵۰ سال گذشته بود اما اینک( ایام منتهی به پایان سال ۱۴۰۱) با تولید و استحصال حدود بیش از ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار تن ماهی و میگو شاهد ارتقای متوسط سرانه مصرف به ۱۳/۸ کیلوگرم بوده که تقریبا به میانگین ۵۰ درصدی متوسط مصرف جهانی نزدیک اما به نسبت کشورهایی مانند ژاپن، نروژ، چین، ایسلند و...فاصله ساب سیگنی فِیکنتی(آمار معنادار) بر طبق منبع آماری سازمان جهانی فائو(FAO) را از نکته نظر میزان متوسط سرانه داریم که در اینجا به دلایل و تحلیل علمی آن پرداخته نشده و باید در آینده یک تبیین جامع نگرانه در این راستا صورت پذیرد.
از آنجا که مصرف ماهی و آبزیان استخوانی به صورت غذای آماده شده دارای شرایط خاص خود به ویژه با مصرف انواع لبنیات و ....است توصیه می شود که به جز ماهیان غضروفی و فاقد استخوان از آبزیان فیله و عمل آوری شده استفاده شده و ماهیان استخوانی را نباید در کُنج عُزلت و تنهایی مصرف نمود زیرا خطر گیر کردن استخوان در صورت عدم تفکیک گوشت از استخوان و یا به عبارتی تیغ ماهی موجب انسداد راه تنفسی و ریسک خطر آن به ویژه در سنین بالای ۵ سال و کهنسالی بیشتر است.
مصرف فیله و یا آبزیان فرآوری شده استاندارد این ریسک را کاهش می دهد و راهی برای جلوگیری از خطر و پیشگیری از عوارض احتمالی این غذای سلامتی به ویژه در زمستان است.

علیرضا کیهان پور