فاخته- تبریز: این بار نوبت به دکتر «میرجلال سیدرسولی» رسیده است که به سبب اشتغال در بخش‌های مختلف دولتی و خصوصی دامپزشکی با اکثر مشکلات و سختی‌های این حوزه آشناست و از طرفی شاید یکی از بدشانس ترین دامپزشکان کشور است که بواسطه این شغل از انواع مشکلات فیزیکی تا حتی بیماری زئونوز بروسلوز (تب مالت) را تجربه کرده است. گفتگوی ما را با دکتر سیدرسولی بخوانید:

۱. لطفا خودتان را معرفی کنید.

میرجلال سیدرسولی هستم. دانش‌آموخته رشته دامپزشکی در مقطع دکترای عمومی. ورودی بهمن ۷۷ دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد واحد تبریز بودم.

۲. چقدر سابقه کار دارید؟

از حدود ۱۷ سال قبل، سابقه اشتغال در بخش‌های مختلف دولتی و خصوصی دامپزشکی را دارم که تقریبا اکثر آن در کشتارگاه دام بوده است.

۳. در حال حاضر کجا مشغول به کار هستید و از چه زمانی در محل فعلی اشتغال دارید؟

در حال حاضر در کشتارگاه صنعتی دام شهرداری تبریز مشغول بکار هستم. اواسط دهه هشتاد وارد این کشتارگاه شدم. سربازی و طرح خود را در اداره بودم و کشتارگاه دام، اولین تجربه کاری من بود. سپس مدتی از شبکه دامپزشکی تبریز به شبکه دامپزشکی آذرشهر منتقل شدم که در آنجا بازرسی گوشت در 2 کشتارگاه آن شهرستان،  تست سل و بروسلوز، بررسی و مبارزه با بیماریها، کنترل بهداشتی و سایر وظایف برعهده بنده بود و در مقطعی حتی معاون شبکه بودم. در ادامه دوباره به کشتارگاه دام تبریز منتقل شدم. در اوایل دهه نود و پس از اتمام طرح، مدتی از کشتارگاه دور بودم و در یک کارخانه خوراک دام و طیور بعنوان مسئول فنی - بهداشتی اشتغال داشتم. سپس بار دیگر به کشتارگاه تبریز بازگشتم و در حال حاضر سالهاست که با خود سازمان کشتارگاه صنعتی شهرداری تبریز قرارداد دارم.

۴. مهم‌ترین سختی‌های شغل دامپزشکی چیست؟

متاسفانه دامپزشکی در تمام رده‌های شغلی مجموعه‌ای از سختی‌های جسمی و روانی است! در بعد جسمی، مجموعه‌ای متنوع از مشکلات و آسیب‌های فیزیکی و ابتلا به بیماریهای مشترک بین انسان و دام در هر رده شغلی دامپزشکی وجود دارد و در بعد روانی نیز استرس و عدم احساس امنیت، جزئی جدانشدنی از یک دامپزشک است. در کل، ذکر تک‌تک مشکلات و معضلات و سختی‌های رشته ما مثنوی هفتاد من می‌طلبد.

۵. به نظر شما افراد هم‌صنف شما چه مشکلاتی در محل کار دارند؟

در پاسخ سوال قبلی بصورتی تیتروار به مشکلات عمومی دامپزشکان اشاره کردم ولی اگر بصورت اخص به برخی مشکلات بازرسان گوشت اشاره کنم که البته باز هم بعضی از آنها مشترک با سایر رده‌های شغلی دامپزشکی‌ست، ساعت کاری نامناسب یکی از مهمترین مشکلات است. اکثر کشتارگاهها در ساعات شبانگاهی شروع بکار می‌کنند. بیدار شدن در این ساعات که اوج ترشح ملاتونین یا هورمون خواب است، باعث به هم خوردن ساعت بیولوژیک بدن می‌شود و چرخه ریکاوری سیستم ایمنی بدن قطع می‌شود که ضعف سیستم ایمنی، خستگی مفرط، کوفتگی دائمی و... ارمغان آن است. ضمنا اکثر کشتارگاهها دور از شهرها هستند و قریب به اتفاق مسئولین فنی و دستیاران بهداشتی کشتارگاهها با ماشین شخصی تردد می‌کنند. حال تصور کنید که با حالتی خواب‌آلود در ظلمات شب و در یک جاده تک‌بانده روستایی در حال رانندگی و رفتن به محل کار هستید. برف سنگینی هم باریده و احتمال خرابی ماشین و حمله حیوانات وحشی وجود دارد! در محل کار نیز ایستادنهای متمادی بمدت چندین ساعت، یکی دیگر از مشکلات اساسی است که در طولانی‌مدت زمینه‌ساز انواع مشکلات جسمی نظیر آرتروز و دیسک کمر می‌شود. مشکل دیگری که بسیار اساسی ا‌ست هم احتمال ابتلا به بیماریهای زئونوز شغلی بواسطه مواجهه مستقیم با انواع بیماریها مشترک بین انسان و دام نظیر سل، بروسلوز، لپتوسپیروز، تب کریمه کنگو و... است. به ویژه که بریده شدن سهوی دست در حین بازرسی لاشه و آلایش موجب سوآپ مستقیم عوامل عفونی به داخل خون می‌شود. به گونه‌ای که اکثر بازرسان گوشت کشتارگاهها یا به بیماری هزار چهره تب مالت مبتلا شده‌اند و یا تیتر آنتی بادی بروسلای آنها بالاست. عوارض طولانی‌مدت همین یک بیماری، تا ماه‌ها و بلکه سالها می‌تواند مخل زندگی عادی یک فرد شود. یاد طنز تلخ یکی از همکاران می‌افتم که "یک بازرس گوشت کشتارگاه به مرگ طبیعی نمی‌میرد!!"

و در نهایت برخی رفتارهای دور از منطق برخی قصابان و پیمانکاران که گاهی با پرخاش، ارعاب، تهدید، فحاشی و هتک حرمت بازرسان گوشت، سعی در تغییر روند بازرسی بهداشتی بمنظور دادن اجازه مصرف توسط بازرسان به لاشه و آلایش ضبطی دارند!

۶. تاکنون چه آسیب‌هایی به شخص شما وارد شده است؟

متاسفانه بنده هم از مشکلاتی که ذکر کردم، بی‌نصیب نمانده‌ام! مفصل شانه چپ من آسیب دیده و شعاع حرکتی آن کم شده و علیرغم تزریق کورتون داخل مفصلی، همچنان دردناک است. درد کمر بعلت جابجایی سه دیسک بین‌مهره‌ای کمری نیز گاهی موجب درد می‌شود. سایش استخوانی در مفاصل مچ پا و زانو که زمینه‌ساز آرتروز است، در چند سال اخیر مشکل‌ساز بوده است و گریزی از مصرف گاه و بیگاه داروهای مسکن نیست! اخیرا هم به فرم حاد بروسلوز مبتلا شدم که عوارض آن را همگی می‌دانیم.

۷. چه پیشنهاداتی برای کاهش مخاطرات مشاغل دامپزشکی دارید؟

متاسفانه علیرغم تمام احتیاط ها، خطرات ناخواسته در کمین دامپزشکان است. پس قطعا با کاهش طول سنوات قرارگیری در معرض این خطرات، بخش بزرگی از مشکلات حل خواهد شد. به ویژه که با بالاتر رفتن سن، توان بدنی افراد کاهش یافته و مشکلات افزون‌تر می‌شود. پس قطعا دامپزشکی باید جزو مشاغل سخت و زیان‌آور باشد تا با کاهش سنوات بازنشستگی از 30 سال به 20 سال، شاهد مشکلات و آسیبهای کمتر همکاران دامپزشک باشیم. اگرهم که چنین کاری برای تمامی مجموعه دامپزشکی میسر نیست، لااقل شاغلین چند رده شغلی که بیشتر در معرض مشکلات فیزیکی و شیمیایی هستند، نظیر کلینیسین ها، مسئولین فنی و دستیاران بهداشتی کشتارگاهها، کارشناسان آزمایشگاه‌های دامپزشکی و تکنسینها برای شروع این مسیر در اولویت قرار بگیرند تا فتح بابی باشد برای سایر رده‌های شغلی.

۸. برای حل مشکل عدم قرار گرفتن دامپزشکی در زمره مشاغل سخت و زیان‌آور از مسولین ارشد دامپزشکی کشور چه تقاضایی دارید؟

اواخر سال 1397 با ابتکار یکی از همکاران، کانالی در پیام رسان «تلگرام» ایجاد شد که با همراهی چند همکار دیگر، مستندات سختی کار دامپزشکی را از همکاران سراسر کشور جمع‌آوری می‌کنیم و در آن کانال قرار می‌دهیم تا بیشتر در معرض دید مسئولین ذی‌ربط باشند. در ادامه این فعالیت‌ها، بنده 3 سال قبل یادداشتی نوشتم با عنوان "دردِ نداشتن سختیِ کار، علیرغم داشتن سخت‌ترین کار!" تا بلکه تلنگری باشد برای دوستانی که دستی بر آتش دارند؛ سپس‌ شخصا چندین بار به اداره کار رفتم و صحبت‌هایی با مسئولین آنجا انجام دادم ولی علیرغم این تلاش‌ها در نهایت متوجه شدم که بنده بعنوان یک شخصیت حقیقی که هیچ سمت اجرایی ندارم، در مقایسه با یک شخصیت حقوقی مثل سازمان دامپزشکی کشور یا سازمان نظام دامپزشکی کشور، عملا کاری از پیش نخواهم برد و به نظر می‌رسد قرار گرفتن دامپزشکی در زمره مشاغل سخت و زیان‌آور تنها از دو طریق ممکن باشد. یا از طریق رایزنی با ادارات کار و یا اقدام از طریق نمایندگان مجلس. در مورد مذاکره مستقیم با ادارات کار در جریان هستم که شورای نظام دامپزشکی یک یا 2 استان اقداماتی انجام داده‌اند که متاسفانه با توجه به قوانین سخت‌گیرانه اداره کار، این فعالیت‌ها راه به جایی نبرده‌ است! بنابراین مصوبه مجلس در این فقره کارسازتر خواهد بود. مخصوصا که 2 تن از نمایندگان مجلس فعلی دامپزشک هستند و در صورت جلب همراهی آنها، موفقیت در این امر بیشتر است. صد البته که اینکار نیاز به یک عزم راسخ و پیگیری مستمر از سوی مسئولین رده‌بالای دامپزشکی دارد. ضمن اینکه اگر بنا به کمک گرفتن از نمایندگان دامپزشک مجلس باشد، تاخیر جایز نیست. چرا که احتمال تغییر در ترکیب نمایندگان و از دست رفتن فرصت موجود در این دوره مجلس وجود دارد. کما اینکه در دوره قبلی، سه نماینده دامپزشک در مجلس حضور داشتند و در این دوره یکی از آنها موفق به حضور مجدد در مجلس نشد.

جدیدترین خبرهای حوزه دامپزشکی و صنایع دام و طیور را در کانال تلگرامی فاخته دنبال کنید. (کلیک کنید)

 ۹. اگر حرف ناگفته‌ای باقی مانده است، بفرمایید.

 از لطف شما و همکاران محترمتان در رسانه وزین «فاخته‌» که این فرصت را در اختیار بنده قرار دادید تا مبین بخش کوچکی از مشکلات همکاران باشم، سپاسگزاری می‌کنم و ضمنا از فرصت استفاده کرده و سال نو را خدمت شما و تمام همکاران نستوه و گرانقدر و سربازان گمنام سلامت، تبریک و شادباش عرض نموده و برای رشته دامپزشکی نیز بالندگی و رسیدن به جایگاه واقعی آن آرزومندم.

گفتگو: دکتر جلال غلامرضایی

 - پی‌نوشت:

 یادداشت دکتر میرجلال سیدرسولی در خصوص لزوم قرار گرفتن دامپزشکی در زمره مشاغل سخت و زیان‌آور از مجموعه یادداشتهای صنفی وی با عنوان "تلخندهای یک دامپزشک":

- دردِ نداشتن سختیِ کار، علیرغم داشتن سخت‌ترین کار!

 کارهای سخت و زیان‌آور، کارهایی‌ست که در آن‌ها عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و بیولوژیکی محیط کار، غیر استاندارد بوده و در اثر اشتغال کارگر تنشی به مراتب بالاتر ازظرفیت‌های طبیعی (جسمی و روانی) در وی ایجاد گردد که نتیجه آن بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن بوده و بتوان با به کارگیری تمهیدات فنی، مهندسی، بهداشتی و ایمنی و غیره، صفت سخت و زیان‌آور بودن را از آن مشاغل کاهش یا حذف نمود.

به موجب ماده ۱ آیین‌نامه اجرایی بند (۵) جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره (۲) الحاقی ماده (۷۶) قانون اصلاح مواد (۷۲) و (۷۷) و تبصره ماده (۷۶) قانون تأمین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴ و الحاق دو تبصره به ماده (۷۶) مصوب ۱۳۷۱ ـ مصوب ۱۳۸۰ ـ موضوع تصویب‌نامه شماره ۱۵۳۶۵/ت۳۶۰۰۵هـ مورخ ۱۳۸۶/۲/۵، مشاغل به دو گروه الف و ب تقسیم‌بندی می‌شوند.

گروه الف: مشاغلی که صفت سخت و زیان‌آوری با ماهیت شغل وابستگی دارد اما می‌توان با به کارگیری تمهیدات بهداشتی، ایمنی و تدابیر مناسب توسط کارفرما سختی و زیان‌آوری آنها را حذف نمود.

 گروه ب: مشاغلی که ماهیتاً سخت و زیان‌آور بوده و با به کارگیری تمهیدات بهداشتی، ایمنی و تدابیر فنی توسط کارفرما‌، صفت سخت و زیان‌آوری آن‌ها کاهش یافته ولی کماکان سخت و زیان‌آوری آنها حفظ می‌گردد.

 مطابق با بخش اول بند (ب) تبصره ۲ قانون بازنشستگی پیش از موعد در مشاغل سخت و زیان‌آور، داشتن حداقل بیست سال متوالی و یا بیست و پنج سال متناوب اشتغال در کارهای سخت و زیان آور که در هر مورد حق بیمه مدت مزبور را نیز به صندوق تامین اجتماعی پرداخت کرده باشند، بدون شرط سنی می‌توانند درخواست خود را به ادارات کار و امور اجتماعی استانها جهت طرح در کمیته‌های استانی ارائه نمایند.

 و حال یک سوال:

آیا می‌دانید علیرغم اینکه دامپزشکی شغلی پرمخاطره بوده و دامپزشکان علاوه بر کار در شرایط پرخطر فیزیکی، در معرض انواع بیماریهای مشترک بین انسان و دام نیز هستند، دامپزشکی جزو مشاغل سخت و زیان‌آور طبقه‌بندی نمی‌شود؟!

 یکی از خواسته‌های به حق شاغلین رده‌های مختلف شغلی دامپزشکی، قرار گرفتن این شغل جزو مشاغل سخت و زیان‌آور است.

نگاهی به شرح وظایف و عملکرد برخی رده‌های شغلی دامپزشکی نیز موید آن است که این درخواست، خواسته‌ایست به حق و حتی گاهی آسیبهای وارده به برخی همکاران دامپزشک در پاره‌ای موارد، جانکاه و غیرقابل بازگشت بوده است.

علاوه بر احتمال آسیبهای مستقیم فیزیکی و شیمیایی، ساعت کاری نامناسب نیز مساله‌ساز است و بعنوان مثال کلینیسینی که جهت انجام یک سزارین اضطراری باید نیمه‌شب از خواب برخیزد و حتی بدتر از آن، یک بازرس کشتارگاه که بصورت دائمی ناگزیر از بیداری و کار در ساعات بامدادی‌ست، در حال جدالی با هورمون ملاتونین و ساعت بیولوژیک بدن است بخاطر کسب لقمه‌ای نان حلال! پیرو این قضیه، خوابیدن در طی روز بمنظور جبران کمبود خواب شبانه هم آثار منفی خاص خود را در پی خواهد داشت و ضعف دائمی، کوفتگی عضلات، خواب‌آلودگی و ترمیم دیرهنگام آسیبها و امراض از عواقب آن خواهد بود.

خطر همیشه در کمین دامپزشکان است و موارد خطر‌ و مشکلات به‌سان دریاییست که ذکر تک‌تک آنها مثنوی هفتاد من می‌طلبد و بعنوان قطره‌ای از این دریا، ابتلاء تعداد زیادی از همکاران کلینیسین و تکنسین به تب مالت و یا بازرسان گوشت کشتارگاهها به انواع مشکلات حرکتی و استخوانی نظیر دیسک کمر و آرتروز، تنها قطراتی‌ست از این دریای پرخطر آسیبهای فیزیکی و شیمیایی و بیماریهای مشترک بین انسان و دام.

امید که با تلاشهای مستمر مسئولین ذی‌ربط و تعامل با ادارات کار، این مهم نیز محقق گردد...

دکتر میرجلال سیدرسولی

۲۹/اردیبهشت/۱۳۹۸